Odpowiedni wybór terminu opryskiwania jest jednym z podstawowych warunków jego skuteczności. Zabieg musi być wykonany, gdy pojawiło się w sadzie wrażliwe stadium szkodnika lub gdy warunki atmosferyczne sprzyjają infekcji przez grzyby. Optymalne terminy zwalczania poszczegól­nych szkodników i chorób w odniesieniu do faz rozwojowych drzew podano w tabelach 16-30. Nie zawsze jednak termin ustalony na tej podstawie jest dostatecznie dokładny, aby zapewnić zadowalającą skuteczność zwalczania niektórych patogenów i szkodników. W takich wypadkach wojewódzkie i rejonowe stacje kwarantanny i ochrony roślin oraz instruktorzy spółdzielni ogrodniczo-pszczelarskich, przemysłu owocowo-warzywnego i in. organizują w rejonach sadowniczych punkty sygnalizacyjne i podają komunikaty o terminach zwalczania. Większe gospodarstwa sadownicze położone poza rejonami sadowniczymi powinny zorganizować własne punkty sygnalizacyjne dla zwalczania najgroźniejszych patogenów i szkodników. Parch jabłoni. Sygnalizacja terminów zwalczania tej choroby opiera się na obserwacji, że zarodniki powodującego ją grzyba mogą infekować liście tylko w określonych warunkach wilgotności i temperatury. Okresy kiedy warunki pogody umożliwiają infekcję nazywamy okresami krytycznymi. Zależność między nasileniem infekcji a warunkami pogody zbadał uczony amerykański W. D. Mills i opracował w formie tabeli (tab. 14). Aby zorganizować punkt sygnalizacyjny, należy zaopatrzyć się w termo-hydrograf tygodniowy z przystawką rejestrującą okresy zwilżenia liści. Aparat ustawia się w sadzie pod drzewem, a czujnik przystawki umieszcza w koronie drzewa od strony północnozachodniej na wysokości 1-1,5 m. Aby określić, czy nastąpił okres krytyczny, trzeba po każdym deszczu wykonać następujące czynności: 1. Odczytać z taśmy rejestracyjnej termohydrografu: a) jak długo (w godz.) trwał okres zwilżenia liści, b) jak długo (w godz.) wilgotność powietrza po okresie zwilżenia utrzymywała się na poziomie równym 90% 190 lub wyższym. Jeśli okres zwilżenia liści (punkt 1 a) trwał co najmniej 4 godziny, to trzeba dodać do siebie obydwie wartości uzyskane w punkcie /. Wynik tego dodawania określa długość okresu (w godz.), w którym może zacho­dzić infekcja. Jeśli okres zwilżenia był krótszy niz 4 godz., zarodniki nie zdążyły skiełkować i nie mogło dojść do infekcji Obliczyć średnią temperaturę w okresie, kiedy może zachodzić infekcja (pkt. 2) w następujący sposób: a) odczytać z taśmy rejestracyjnej i zanotować temperaturę (w °C) na początku okresu zwilżenia liści, w 2 godziny później, w 4, 6, 8 itd. godzin później az do końca okresu, kiedy może zachodzić infekcja; b) skreślić wszystkie odczyty o temperaturze równej 4°C lub niższej; c) dodać do siebie wszystkie nieskreślone odczyty, a wynik podzielić przez ich liczbę (jeśli np. odczytaliśmy 6°, 4°, 5°, 8°, 10°C, to średnia temperatura wyniesie (6 + 5+8 + 10):4 = 29:4=7,2°C). Wyniki uzyskane w punktach 2 i 3 porównać z tabelą Millsa (tab. 14) i odczytać, czy doszło do infekcji i czy była ona słaba, średnia, czy silna. Jeśli np. w średniej temperaturze 14T okres sprzyjający infekcji trwał poniżej 10 godzin, to do infekcji nie doszło i opryskiwanie jest zbędne. Jeśli okres ten wynosił 10-14 godzin, to doszło do słabej infekcji. Należy zatem jak najszybciej wykonać opryskiwanie interwencyjnymi dawkami fungicydów (tab. 9 A i 16) odmian wrażliwych na parch. Jeśli natomiast okres sprzyjający infekcji przy tej temperaturze wynosił więcej niż 14 godzin, to należy oczekiwać średniej lub silnej infekcji i konieczne jest opryskiwanie wszystkich odmian. Uwaga: Jeżeli po okresie zwilżenia liści wilgotność względna powietrza spadła poniżej 90% na czas nie dłuższy niz 8 godzin, a następnie wzrosła do poziomu 90% lub więcej, to cały ten okres dodaje się do okresu Rys. 106. Opaski chwytno z gąsienicami owo­cówki (4) zakłada się wiosną na pień drzewa (1) i otacza izolatorem z siatki stylonowej (2) z paskami płótna przyszytymi od dołu i od góry (3) dla łatwiejszego przytwierdzenia na drze­wie; opaskę cnwytną i izolator przywiązuje się mocno do pnia sznurkiem (5); w siatkę dobrze jest wszyć jeden lub dwa suwaki (6) dla łatwiejszego wyjmowania motyli zwilżenia (jak w punkcie 2). Podobnie, jeśli między kolejnymi okresami zwilżenia liści wilgotność względna utrzymywała się na poziomie co najmniej 90% lub spadła poniżej tego poziomu na czas nie dłuższy niż 8 godzin, to cały ten czas wlicza się do okresu, kiedy może zachodzić infekcja (jak w punkcie 2). Dla ułatwienia podajemy, ze termohydrografy można nabywać w sklepach centrali technicznej, które znajdują się w większych miastach wojewódz­kich, natomiast przystawki do rejestracji okresów zwilżenia liści produkuje Rzemieślnicza Spółdzielnia Specjalistyczna Elektryków, ul. Ogrodowa 51, 00-873 Warszawa. Ostatnio pojawiło się parę typów elektronicznych urządzeń sygnalizacyj­nych. Aparaty te, zaopatrzone w odpowiednie czujniki automatycznie przetwarzają uzyskane z nich informacje (punkty 1 -3), porównują je z zakodowaną w pamięci tabelą Millsa (jak w punkcie 4) i sygnalizują okresy krytyczne za pomocą sygnałów świetlnych lub dźwiękowych.