A A A

Drzewa z przewodnimi, wstawkami i pośrednimi

Drzewa z przewodnimi, wstawkami i pośrednimi. Chcąc ochronić przed przemarznięciem pień drzewa odmiany wrażliwej na mróz, jak np. James Grieve czy Jonatan, można założyć na podkładce oczko odmiany bardzo wytrzymałej na mróz, na przykład Antonówki czy Oliwki Żółtej, a później na jej pniu, na wysokości korony, zaszczepić odmianę James Grieve czy Jonatan (rys. 10 B). Wytrzymała na mróz odmiana, z której uformuje się tylko pień drzewa, nazywa się przewodnią. Jeszcze lepiej chroni się drzewa przed przemarznięciem przeszczepiając konary odmiany przewodniej (rys. 10 C). Wówczas ich nasady będą równie wytrzymałe na mróz. Szczepienie na pniu, zwane szczepieniem pod koroną, wykonuje się w szkółce, szczepienie w koronie — najczęściej w sadzie. W rozdziale „Formowanie i cięcie drzew" opisano, jak je wykonać. Można też na podkładce założyć oczko drzewa odznaczającego się bardzo słabym wzrostem, jak szczegółowo opisane dalej typy jabłoni M 26, B 9, P 22 i P 2 czy B 9, a następnie na okulancie założyć oczko lub zraz odmiany uprawnej. Wystarczy, aby 30-centymetrowy odcinek pnia należał do jednej z wymienionych jabłoni karłowych, aby całe drzewo było karłowe (rys. 10 D). Odcinek pnia powodujący skarlenie drzew nazywa się wstawką. Podwójne szczepienie stosuje się również wówczas, gdy podkładki nie zrasta się z rozmnażaną odmianą uprawną. Na podkładce okulizuje się tzw. odmianę pośrednią, dobrze zrastającą się zarówno z podkładką, jak i z rozmnażaną odmianą. Odmiana pośrednia jest niezbędna w przypadku produkcji grusz na pigwie, która nie zrasta się z wieloma odmianami, np. z Faworytką czy Konferencją. Bera Hardego zrasta się dobrze zarówno z Pigwą, jak i z Faworytką czy Konferencją. Drzewa karłowe, półkarłowe i silnie rosnące. Wielkość drzewa składającego się tylko z podkładki i odmiany uprawnej zależy od siły wzrostu jednej i drugiej. Niektóre odmiany, jak Bankroft, Close czy Melrose, rosną bardzo silnie, a inne jak Jonatan czy Idared — bardzo słabo. Jeszcze większe różnice we wzroście wykazują różne podkładki. O wielkości, jaką osiągnie drzewo, decyduje więc przede wszystkim użyta Podkładka. Najczęściej używaną podkładką dla jabłoni były w Polsce siewki Anto-nówki. Wszystkie siewki, jak już wyjaśniono, różnią się znacznie między sobą i dlatego lepszym sposobem produkcji podkładek jest ich rozmnaża­nie wegetatywne. Podkładki te nazywamy podkładkami wegetatywnymi. Produkcja ich polega najczęściej na przycięciu rośliny matecznej nad ziemią i obsypywaniu nią wyrastających pędów, aby wywołać ich ukorzenienie się. Zostają one wówczas odcięte. Podkładki wegetatywne oznacza się literą, która informuje o pochodzeniu podkładki, oraz numerem. Na przykład M oznacza angielską stację East Mailling, P oznacza Polskę, A oznacza szwedzką stację Alnarp, B oznacza radzieckiego hodowcę Budagowskiego. Dysponując podkładkami wegetatywnymi o bardzo różnej sile wzrostu, możemy uzyskać drzewa różnej wielkości. Dotyczy to przede wszystkim jabłoni. Najsłabiej rosnące podkładki nazywamy karłowymi, a szczepione na nich drzewa — drzewami karłowymi. Na rysunku 13 przedstawiono wielkość, jaką osiągają jabłonie tej samej odmiany na różnych podkład­kach podzielonych na 3 grupy: karłowe, półkarłowe i silnie rosnące. Wiele osób myli drzewa karłowe z niskopiennymi, choć wysokość, na której formuje się koronę, nie ma nic wspólnego z siłą wzrostu drzewa zależną od podkładki i odmiany uprawnej. Na rysunku 14 przedstawiono, jak rozrośnie się po pewnym czasie jabłoń szczepiona na podkładce silnie rosnącej, w porównaniu z jabłonią tej samej odmiany, szczepionej na podkładce karłowej. Rysunek ten pokazuje również, jak niskopienność nie związana z siłą wzrostu podkładki i że można by wyprodukować drzewa karłowe wysokopienne, chociaż tego się nie praktykuje ze zrozumiałych powodów.